Er is inmiddels zoveel in de pers en op websites van dealers verschenen over de Sonus Faber Venere, dat de Venere-serie nauwelijks introductie behoeft. Dat het leveringspakket zeer uitgebreid is, mag als bekend worden verondersteld, maar het zal nog verder worden uitgebreid. Zo er komt een nog groter model beschikbaar en ook uitbouw naar een home cinema-systeem is straks geen probleem. Wat de Venere serie op de kaart zet is het geluid, de uitvoering en de herkomst. Het zijn echte Sonus Faber luidsprekers, die door de mensen van Sonus Faber Italië zijn ontworpen en die (heel slim) door SF in China worden vervaardigd zodat de arbeidskosten laag blijven en maximaal rendement kan worden gehaald uit de luitvormige behuizing en de toegepaste materialen. Standaard worden de luidsprekers geleverd in hoogglans wit en zwart, tegen een meerprijs zijn ook met hout gefineerde wanden leverbaar. Het vinden van afmetingen en specificaties van de Venere-reeks op websites kan geen probleem zijn, veel belangrijker is de geluidskwaliteit en natuurlijk het fraaie uiterlijk (waar ook al heel veel over gezegd is). Ik zie het als een uitdaging de Venere 1.5 en 2.5 voor u te beluisteren en u, helaas alleen op papier, deelgenoot maken van mijn beleving.

De combinaties

Het lijkt mij zinvol om de context te schetsen waarin de Venere’s terecht zijn gekomen. De 1.5 gaat naar een kleine ruimte waar ik als luisteraar slechts een paar meter van de conus ben verwijderd. De set daar is eenvoudig gehouden met Supra bekabeling rond een UnitiQute van Naim. De UnitiQute is in gebruik voor het spelen van digitale audio en radio via de DAB tuner, daartoe uitgerust met een ingebouwde versterker van 2 x 30 Watt. Waar nodig koppel ik de digitale uitgang van de Naim aan een MyDac van Micromega, zodat andere versterkers kunnen worden aangestuurd, in het onderhavige geval een PrimaLuna DiaLogue Premium met EL34 of KT120 buizen. Normaal staan in deze ruimte een paar PMC Twenty.23 transmissionlines te spelen. De grote luisterruimte voor de 2.5 gebruikt dezelfde FLAC/ALAC/WAV-bestanden maar streamt die via een NAD M50 netwerkspeler naar een Esoteric D-07 D/A-Converter. Die laatste is op zijn beurt met Yter kabels aangesloten op een Audia Flight Strumento No.1 voorversterker en een 2 x 50 Watt klasse A eindversterker van hetzelfde merk. De kabels zijn in deze opstelling veel en veel duurder, bovendien is er van alles gedaan om de netspanning schoon te maken. Wanneer ik de Audia Flight versterkers vervang door een DiaLogue Premium verander ik de interlink tussen de DAC en de versterker van gebalanceerd Yter naar RCA Crystal Cable. Luidsprekerkabels van Crystal Cable worden net als de rest van de set niet veranderd. In deze ruimte spelen normaal PMC fact.8 luidsprekers, op vrijwel dezelfde plaats opgesteld als de Venere 2.5.

Venere 1.5 en Naim

De combinatie van een Naim UnitiQute en de Sonus Faber Venere 1.5 laat zien dat een lekker klinkend geheel geen vermogen hoeft te kosten. Ik geef toe, er komt bij de totaalprijs nog een NAS met één of meer harde schijven, maar ook die is inmiddels zelfs door een scholier met een zaterdagbaantje te bekostigen. Bekabeling is simpel gehouden met Supra luidsprekerkabel en een Supra netsnoer. Speel ik via deze opstelling Melody Gardot af dan volgt gelijk de eerste verrassing. Haar tweede track op de CD My One And Only Thrill eindigt met geluiden rond een roepend kind. Zelden kreeg ik zo goed die informatie door. Het is niet zo heel belangrijk wat daar gebeurt, maar het laat wel zien wat de Venere 1.5 met de rest van de CD kan doen. Track drie met de titel Who Will Comfort Me swingt als een trein, vooral door de blazers-sectie. Een knap en volledig geluid dat mooi loskomt. Een behoorlijk stereobeeld wordt geboden, al is dat niet heel erg diep. Het is wel netjes tussen de speakers gepositioneerd, waardoor je als luisteraar kunt genieten van alle dynamiek zonder dat de muziek of de stem in je hoofd wordt gehamerd. Ritmisch is de combinatie heel erg sterk, dat leidt al snel tot heftig meebewegen van de voeten. Waar de Venere een steekje laat vallen, is de klank van een piano. De kleine reus heeft meer interesse in presentatie, stemmen, bas en slagwerk dan in het groots neerzetten van een vleugel. Ook met de CD Split van Patricia Barber blijft dat oordeel overeind. Lekker sterk weer de bas en het voor ritme zorgende slagwerk, maar de piano mag een stuk groter zijn. Het presente middengebied trekt in positieve zin de aandacht en houdt de weergave levendig en snel. Pieter Wispelwey vertolkt Johan Sebastian Bach en zet een erg fraaie cello in de luisterruimte waarbij de oorspronkelijke opnameruimte goed in te schatten is. Het hoorbaar ademen van Pieter maakt onderdeel uit van zijn concentratie. Wanneer er in het Adagio een orgel bij komt, hoeft niemand er ook maar één seconde aan te twijfelen dat het een echt pijporgel is en geen elektronisch geval. Door de afmetingen van de 1.5 heeft de cello niet de body die hem toekomt, maar er bestaat niet voor niets een Venere 2.5. Soloviool, bespeeld door Julia Fischer, is minstens zo mooi met muziek van Bach. Geen rafeltje aanwezig of nare randjes in het hoog. De zijden tweeter speelt als zijde. Rustig, in een perfecte integratie met de woofer, zonder te zacht te zijn, waardoor een duister karakter zou worden geschapen. Zelfs op de korte luisterafstand in mijn kleinere ruimte is het onmogelijk de woofer van de tweeter te onderscheiden. Groter werk zoals Ouverture Die Fledermaus van Johann Strauss heeft een verbazingwekkende kracht als het orkest gas geeft, maar blijft tevens subtiel in zachte passages. Met de typische Strauss-klanken zit ik al snel in de lucht mee te dirigeren. Gelukkig is er niemand die deze zottigheid van mij kan zien.

Venere 1.5 en PrimaLuna

Nadat de kleinste telg zich heeft bewezen aan de UnitiQute blijft hij staan op precies dezelfde plek, maar veranderen we de aansturing naar een PrimaLuna DiaLogue Premium buizenversterker, die op zijn beurt het analoge signaal ontvangt vanuit een Micromega MyDac. Als netwerkspeler gebruik ik nog steeds de Naim UnitiQute die een digitaal signaal aan de uitgang afgeeft. Daarmee beschik ik over precies hetzelfde bronmateriaal op mijn NAS als daarnet. Kabels houd ik zoveel mogelijk gelijk, al moet ik wel een digitale interlink toevoegen (Stereovox) en een analoge tussen de MyDac en de PrimaLuna (Crystal Cable). Gezien de 6 Ohm impedantie van de Venere 1.5 kies ik voor de 4 Ohm aansluiting op de DiaLogue. Alvorens weer te gaan luisteren neem ik een half uur pauze. Dan kan de versterker met zijn EL34 buizen eerst goed warm worden. Terug met de vleermuis naar de muziek. Niet bepaald een gering verschil met deze versterker. De ruimte neemt een factor drie toe. De impact van het orkest als het aanzet is twee keer zo heftig, tegelijk met een toename van de subtiliteit en de microdynamiek. Alsof het orkest ineens uit tweemaal zoveel mensen bestaat en in zachte passages de adem even inhoudt. Gebleven is het los van de speakers spelen, het middengebied is wat minder aangezet, de druk in het laag neemt toe zonder dat het hoog veel verandering ondergaat, zodat het geheel neutraal blijft. Toch gaat het aloude spreekwoord op voor de Venere 1.5 dat een vos wel zijn haren verliest maar niet zijn streken. Want als ik nog eens terugkeer naar Patricia Barber dan is de vleugel niet anders aanwezig dan daarnet. Hij zou best meer kast mogen hebben van mij. De toetsaanslagen zijn op zich intenser en staan wat dichter bij de luisteraar. Van de blanke pit van de 1.5 op de Naim brengt de PrimaLuna nu ook de ruwe bolster naar voren, puur door de toename in kracht denk ik, waarbij we niet mogen vergeten dat we ook een andere D/A converter toepassen die zeker zijn stempel op het geheel drukt. Mooi werk van Alison Krauss & Union Station op de titeltrack van Paper Airplane. Op de gedownloade high resolution track is de dynamiek zo breed dat mijn kleine ruimte dwingt tot volumereductie, wil ik niet helemaal weggeblazen worden. De Sonus Faber vraagt daar niet om; die gaat net zo gemakkelijk met de volumesprongen mee als een hond die achter een stuk worst aanloopt. The Beat Hotel van Allan Taylor laat veel detail horen, gaat voor een monitor diep in het laag en toont een stereobeeld dat er vooral in de breedte en de hoogte positief uit springt. Het laag is verreweg het meest indrukwekkend in deze opzet, dat heeft onverwacht veel kracht. Van de 1.5, die in het laag verder neutraal is afgestemd, snap je niet dat een enkele kleine woofer zo ver kan gaan. Allan is perfect verstaanbaar, helaas komt dat mede door het afzwakken van een stukje frequentiegebied waar ook de eerder genoemde vleugel zijn kast vandaan zou kunnen halen. Ik geloof dat ik even moet gaan beseffen dat de luidsprekers maar een bescheiden prijskaartje hebben. Op veel gebieden zijn ze zo goed dat een kleine oneffenheid direct opvalt, tijd om aarde te maken. Een stukje Fourplay maar eens, relaxed voor de zondag, speelt het nummer Foreplay. Met dit soort muziek valt het pianospel in een andere categorie, is de helderheid meer passend. De percussie is altijd strak aanwezig voor het ritme, de bas ingetogen en goed gedefinieerd. Lekkere gitaar snijdt door de lucht. En hoewel een set KT120 buizen op de plank klaar ligt om in de DiaLogue te verdwijnen, laat ik die met de Venere 1.5 voor wat hij is en geniet ik gewoon van Herman van Veen die Anne bezingt. Luisteren naar muziek is veel leuker dan tube rolling, gelooft u mij.

Venere 2.5 en Audia

Na een paar weken te hebben geleefd met de beide Sonus Faber Venere types, in twee verschillende ruimtes, wordt het tijd om de ervaringen met de 2.5 op mijn Audia Flight versterkers met u te delen, aan de hand van muziekfragmenten die een aardige doorsnede vormen van hetgeen ik waarnam. Als eerste Avratz van Infected Mushroom waar beide woofers in de 2.5 mee aan de slag kunnen. Ten opzichte van de 1.5 merk je hoeveel meer laag toegevoegd wordt, niet in kwantitatieve maar in kwalitatieve zin en uiteraard loopt de 2.5 verder door in het laag naar de diepere regionen. De presentatie van de Venere is aan de vriendelijke kant. Waar andere luidsprekers het geluid in de richting van de luisteraar hameren, is de Venere een stuk rustiger in gedrag. Het geluid komt opmerkelijk mooi los van de kasten en vooral het laag verspreidt zich als een verfvlek door de ruimte. Het middengebied is niet opvallend aanwezig, evenmin als de hoge tonen. De weergave legt meer de nadruk in het warme gebied. Dat kan voor stemmen helemaal geen kwaad, blijkt onder meer met Entre Autre Pas En Traitre van Isabelle Adjani, een CD die we ooit opdoken in een Franse supermarkt. Haar hese stem heeft weinig kracht en toch geeft de 2.5 haar alle aandacht die ze verdient. Het orkest lijkt zich bewust in te houden om de soliste vooral alle ruimte te geven. Laten we eens twee uitersten tegenover elkaar zetten. My Funny Valentine, eerst gezongen door Ingram Washington, daarna live uitgevoerd door Rachelle Ferrell. Bij Ingram is de stem wederom erg fraai neergezet op een natuurlijke manier. De bas is niet te nadrukkelijk aanwezig, piano staat er goed op, slagwerk in de vorm van sissende bekkens blijft bescheiden. Een tikje meer hoog mag van mij, zelfs in mijn zeker niet zwaar gedempte luisterruimte. Op naar Rachelle die veel meer vuurwerk in het nummer legt. Te beginnen met de piano die nadrukkelijker aanwezig is, tegelijk mooi gescheiden blijft van de stem van Ferrell zodat de dame de aandacht opeist. Waar de 1.5 met een vleugel niet excelleerde, staat de 2.5 veel meer zijn mannetje (Venere? Vrouwtje!). Ook is er veel meer kast te horen van de contrabas, naast de geplukte snaar die zich voor de kast bevindt. Het slagwerk blijft ook hier heel bescheiden op de achtergrond. Straks eens met een andere versterker proberen om wat meer leven in de brouwerij te brengen. Voorlopig kan ik wel genieten van de rustige weergave die zich onder meer uitstekend leent voor de weergave van klassieke muziek, zoals een werk van Debussy, uitgevoerd door Janine Jansen. Viool is prachtig op de Sonus Faber, dat mag ik rustig zo stellen. Transparant, zuiver, liefdevol en variërend van dominant tot teder. Zeker op een werk van Britten komen die uitersten bij elkaar. Een groter orkest blijkt daarmee geen enkel probleem te vormen en geen seconde loopt de weergave op enige manier dicht. Het orkest laat zich tussen de luidsprekers plaatsen en komt niet naar de luisteraar toe. De soloviool van Jansen doet dat wel en dat vind ik te prijzen in de 2.5: hoe dat onderscheid zich laat vertalen in de weergave als geheel.

Venere 2.5 en PrimaLuna

De Audia Flight set vraagt een investering die ik de meeste eigenaren van een Venere 2.5 niet zie doen, al pers je daarmee alles uit de luidspreker wat hij aan goede kanten in zich heeft. Dus wordt het tijd voor een meer realistisch geprijsde versterker. Gezien de dubbele woofer en de grotere ruimte wissel ik de EL34 buizen van de DiaLogue Premier om voor KT120, Tungsol’s die de versterker werkelijk een paar treden hoger tillen. Ik grijp als eerste terug op Avratz en begin mij te verbazen vanwege de match tussen Sonus Faber Venere 2.5 en PrimaLuna DiaLogue Premium met KT120 buizen. Ik lever iets in op het diepste laag, maar krijg daar een grote hoeveelheid levendigheid voor terug met veel power in het laag/midden gebied. Hoge tonen zijn tevens meer geprononceerd aanwezig, al hebben ze nog lang niet de overhand. Het blijft een verbazingwekkend gegeven dat 50 Watt uit een klasse A transistor minder impact lijkt te hebben dan 40 Watt uit buizen. Wat met Avratz zo lekker gaat, moet ook kunnen met Theme From Shaft van Isaac Hayes. Waar de Audia Flight heel beheerst en netjes klonk, toont de PrimaLuna een rauwer karakter en dat mag best voor de 2.5 die zelf zo bescheiden is. Shaft spettert de kast uit met veel percussie, blazers, stampend laag en een stukje vocaal. Nu ik toch in de swing zit, is Jane Monheit ook erg leuk met haar A Shine On Your Shoes van de CD Home. Inderdaad weer wat ruwer dan gisteren met de Audia, nog steeds heerlijk swingend met haar heldere en krachtige stem. Slagwerk, vooral percussie, heeft nu ook meer de aandacht. Het natuurlijke middengebied blijft aanwezig, de zangeres netjes voor de band en niet verzwolgen in het geheel. Een volgende track is een stuk rustiger en meer lieflijk. Dat zachte aspect blijft mooi bewaard in deze combinatie en elke wending van de stem van Jane mag ik bewonderen. Ik merk wel dat het stereobeeld minder diep geworden is en dat de PrimaLuna wat meer moeite heeft om de speakers helemaal vrij te laten. Het geluid is meer naar of in de twee luidsprekers getrokken in een smaller stereobeeld. Dat maakt het wel directer, een kwestie van smaak uiteraard wat de luisteraar prefereert, meer directheid of juist een diffuus geluid. Ruimte beoordelen kan mooi met Jan Garbarek van zijn CD Officium. Mooie muziek, maar niet voor elke dag alsjeblieft. Het zweverige is zeker aanwezig en ik lijk de ruimte in te kijken waarin de sax zich begeeft, met het koor veel meer naar achter geplaatst. Snel naar een heel ander saxofoonspel in een totaal andere bezetting en ambiance. Jim Tomlinson heeft de CD The Lyric samen met zijn vrouw Stacey Kent gemaakt en het is een toonbeeld van een fraaie opname. Op de 2.5 komt die mooi uit de verf via een zangerige sax waarin veel geluiden zitten die met het aanblazen te maken hebben. Niets blijft gemaskeerd. Weer brengt de levendigheid van de DiaLogue de uitvoerenden in de luisterruimte. Pittig slagwerk, een duidelijke bas die goed te volgen is, een strakke piano. Kortom: hier staat gewoon een nog betaalbare, heerlijke set te spelen.

Samenvatting

Het is niet gemakkelijk in een paar woorden te vatten wat ik de afgelopen weken hoorde van de Sonus Faber Venere 1.5 en 2.5. Om met die laatste te beginnen, bezoekers konden nauwelijks geloven dat SF kans heeft gezien een dergelijk fraai afgewerkte luidspreker van deze afmeting in deze prijsklasse te positioneren. Al was de witte uitvoering niet ieders smaak, gelukkig voor hen komt er een gefineerde kast bij, naast de zwarte en witte uitvoeringen. De 2.5 vind ik visueel ook de meeste waarde bieden van de twee types. De 1.5 oogt veel bescheidener, staat hoog op de stand en is smal, waardoor hij iel oogt. Er zijn ook wezenlijke verschillen aan te wijzen tussen de weergave van beide types, zelfs al verloochenen zij hun afkomst niet. De 1.5 is een typische monitor die ik zelf graag in een kleinere ruimte zou neerzetten. Heel transparant en helder, ziet kans behoorlijk lage tonen te produceren, tegelijk blijft hij slank klinken. Snel en levendig is de weergave, die is doorspekt met details. De 2.5 is de meest geëigende luidspreker voor een grotere ruimte. Speelt wat minder losjes dan de 1.5 en is donkerder van weergavekleur. Gaat dieper in het laag, maar kan met zijn reflexpoort evenmin een transmissielijn evenaren. De hoge tonen vragen om een versterker die zelf aan de heldere kant is, anders kleurt het geheel te veel naar bruin. Wat het lastig maakt om de Venere-serie in te schalen, is tweestrijd tussen een aantal geweldige eigenschappen (rust, detail, snelheid, transparantie), gecombineerd met het bijzondere uiterlijk, tegenover de prijsklasse waarin de serie zit en waar hij op andere punten ook in thuis hoort (stereobeeld, laagweergave). De som der delen maakt van de 1.5 en de 2.5 zeer aantrekkelijke luidsprekers, met vooral voor de 2.5 een superscherpe prijs; tegelijk kunt u niet verwachten dat de Venere een SF uit de klassieke modellijnen van vele duizenden Euro’s is. Daarentegen hebt u nu wel de kans een echte Sonus Faber aan te schaffen in een heel betaalbaar segment van de markt.

Prijzen:

Sonus Faber Venere 1.5                1150 Euro

Uitvoering in hout                          1450 Euro

Stands voor de 1.5                           450 Euro

Sonus Faber Venere 2.5                2550 Euro

Uitvoering in hout                          3000 Euro

Alle prijzen zijn per paar